Koleje Śląska Cieszyńskiego

Ocalmy drewniany budynek dworca Wisła Obłaziec!

Podczas budowy linii kolejowej do Głębiec w latach 1928-1933 wybudowano na niej szereg obiektów dworcowych: na stacjach w Wiśle i Głębcach oraz mijance w Polanie budynki murowane, a na przystankach w Obłaźcu i Dziechcince drewniane. Przystanki dzięki nim posiadały kasy biletowe oraz kryte poczekalnie, a same budynki wybudowano w jednolitym stylu „góralskim”. Dzięki charakterystycznemu wyglądowi stały się one wkrótce znakiem rozpoznawczym linii. Niestety w roku 2000 budynek z przystanku w Dziechcince spłonął, a do dziś pozostał jedynie ten z Obłaźca. Przez wiele lat podlegał on przebudowom (m.in. zabudowano wiatę mieszczącą poczekalnię), ale zachowany został jego unikalny styl. W ramach rewitalizacji linii przystanek w Obłaźcu ma zostać zlikwidowany, a kilkaset metrów dalej powstanie nowy przystanek Wisła Jawornik (m.in. ze względu na lokalizację bliżej większych skupisk ludności oraz centrów handlowych i zakładów pracy). Powstaje zatem pytanie co stanie się z zabytkowym budynkiem dworca w Obłaźcu? W naszej opinii powinien on zostać zachowany jako unikatowa obecnie pamiątka techniki i jedyny taki obiekt na Śląsku Cieszyńskim. Podjęliśmy zatem działania, które będziemy w niniejszym artykule opisywać.

W pierwszej kolejności należało ustalić co stanie się z wybudowanym w roku 1929 drewnianym dworcem w Obłaźcu podczas rewitalizacji i czy jest on objęty jakąkolwiek ochroną. Okazało się, że budynek nie figuruje w spisie obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Katowicach, znajduje się natomiast w Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Wisły, co nie stanowi jednak żadnej formy jego ochrony. O fakcie tym i konieczności jego zachowania poinformowaliśmy pismem z dnia 27 kwietnia 2020 r. Burmistrza Miasta Wisła Tomasza Bujoka, a także media: Dziennik Zachodni i Głos Ziemi Cieszyńskiej (w tym drugim czasopiśmie i na portalu Beskidzka24.pl wkrótce pojawił się artykuł na ten temat - dziękujemy!). Jednocześnie w celu ustalenia zamierzeń zarządzającego infrastrukturą kolejową i inwestora wysłaliśmy 27 kwietnia do PKP S.A. oraz PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. wnioski o udostępnienie informacji publicznej na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. 2019 poz. 1429 t.j.).

Odpowiedź Burmistrza Miasta Wisły otrzymaliśmy w dniu 11 maja 2020 r.: zwrócił się on osobnym pismem do PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. o udzielenie informacji czy i gdzie planowane jest przeniesienie budynku dworcowego oraz do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o objęcie nadzorem konserwatorskim prac przy rewitalizacji.

W dniu 12 maja 2020 r. otrzymaliśmy maila z PKP S.A., w którym poinformowano nas, iż w najbliższym czasie Polskie Koleje Państwowe S.A. nie planują wykonywać żadnych prac remontowych i modernizacyjnych zabytkowego budynku dworca kolejowego Wisła Obłaziec, a pytania dotyczące tej inwestycji powinny być kierowane bezpośrednio do PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Centrum Realizacji Inwestycji (co już uczyniliśmy 27 kwietnia).

W dniu 16 maja 2020 r. otrzymaliśmy pismo od PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., w którym poinformowano nas że przedmiotowy budynek nie jest zarządzany przez Spółkę (co już wiemy), a prace rewitalizacyjne podczas przesunięcia przystanku w stronę Jawornika nie obejmują prac dotyczących budynku dworca Wisła Obłaziec.

W kolejnych dniach maja temat zyskał zainteresowanie mediów i ukazały się artykuły w Gazecie Wyborczej, czy Dzienniku Zachodnim.

W dniu 23 czerwca 2020 r. otrzymaliśmy od PKP S.A. mailową odpowiedź na nasze kolejne pismo, które dotyczyło formy zabezpieczenia obiektu przed zniszczeniem podczas prac rewitalizacyjnych linii, ewentualnego przeniesienia dworca do nowej lokalizacji przystanku Wisła Jawornik, aby mógł nadal spełniać swoją funkcję, czy też możliwości przekazania obiektu gminie Wisła, w celu dalszego jego zagospodarowania. Z dokumentu wynika, że PKP S.A. wystąpiło do PKP PLK S.A. (który to podmiot będzie prowadził rewitalizację linii) o przekazanie informacji dotyczących sposobu zabezpieczenia budynku podczas planowanych do przeprowadzenia prac budowlanych, co będzie kluczowe w kontekście zabezpieczenia go jako obiektu budowlanego. Ponadto nie ma w planach jego relokacji pod kątem wznowienia na nim obsługi podróżnych, jednakże PKP S.A. rozpoczęło rozmowy z Urzędem Miejskim w Wiśle, który wystąpił o możliwość nieodpłatnego przejęcia byłego budynku dworca oraz możliwość jego relokacji na nieruchomość znajdującą się w zasobie gminy. PKP S.A. jest otwarte na współpracę z samorządem, jednakże obecnie w dawnym dworcu Wisła Obłaziec znajduje się infrastruktura związana z obsługą ruchu kolejowego, a jego funkcjonowanie jest kluczowe z punktu widzenia prowadzenia obsługi ruchu kolejowego do momentu zakończenia modernizacji linii kolejowej realizowanej przez PKP PLK S.A. Jeśli okaże się, że ostatecznie budynek jest zbędny dla spółek Grupy PKP, możliwe staną się dalsze rozmowy na temat przyszłości dawnego dworca.

W lipcu ukazał się kolejny artykuł w Dzienniku Zachodnim podsumowujący dotychczasowe ustalenia i działania dotyczące budynku.

W dniu 12 sierpnia 2020 r. ze względu na sprzeczne informacje jakie docierały do redakcji wystosowaliśmy do Burmistrza Miasta Wisła wniosek o udzielenie informacji publicznej w kwestii oficjalnego stanowiska władz miasta Wisła w sprawie przejęcia budynku dworcowego na Obłaźcu oraz czynności jakie podjęto w związku z ewentualnym przejęciem (docelowe miejsce ekspozycji i spodziewane koszty). W dniu 19 sierpnia 2020 r. otrzymaliśmy odpowiedź Pana Burmistrza, z której wynika m.in., że władze miasta zwróciły się do PKP S.A. z propozycją nieodpłatnego przejęcia budynku, jednakże jego przeniesienie nie jest możliwe do czasu zakończenia rewitalizacji linii. Jednocześnie nie szacowano wartości przedmiotowego budynku, a decyzje co do dalszego jego losu nie zostały jeszcze podjęte, gdyż oczekiwane są działania ze strony Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (budynek został ponoć objęty ochroną konserwatorską, jednakże nie figuruje w wykazie wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 27 lipca 2020 r. dostępnym na stronie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach). Miasto Wisła liczy również na współpracę ze strony PKP S.A. w zakresie przeniesienia i zrewitalizowania obiektu, gdyż ostatnio poniesiono duże nakłady finansowe na kompleksowy remont dworca stacji Wisła Uzdrowisko.

16 września 2020 r. opublikowano kolejny artykuł w Gazecie Wyborczej świadczący o tym, że zainteresowanie mediów sprawą nie słabnie.

W dniu 29 września 2020 r. przesłaliśmy Burmistrzowi Miasta Wisła odpowiedź, w której zawarliśmy nasze sugestie dotyczące dalszego postępowania w sprawie obiektu dworcowego z Obłaźca.

21 października 2020 r. otrzymaliśmy odpowiedź Burmistrza Miasta Wisła na nasze sugestie dotyczące zagospodarowania obiektu drewnianego dworca na Obłaźcu. Jak się okazuje nie ma możliwości przeniesienia go do centrum miasta, lecz może znaleźć się w bliżej niesprecyzowanym planowanym „skansenie” (możliwe, że chodzi o ten). Dodatkowo przeniesienie obiektu zależne będzie od kosztów (gmina nie ma na ten cel zabezpieczonych środków) i warunków narzuconych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (nie wiadomo jakie to warunki skoro obiekt nie jest pod jego nadzorem, bo nie figuruje w rejestrze zabytków Wojewódzkiego Konserwatora i nie toczy się nawet postępowanie o taki wpis).

Na początku roku 2021 podjęto prace modernizacyjne na linii nr 191 i od samego początku na bieżąco monitorujemy ich postęp i działania w okolicy samego dworca. W marcu 2021 roku rozebrano peron przystanku Wisła Obłaziec, jednocześnie nie poczyniono żadnych zniszczeń dotyczących samego obiektu dworcowego.

7 grudnia 2021 roku wystosowaliśmy do Burmistrza Miasta Wisła pismo, w którym zadaliśmy pytania o dotychczasowe działania władz miasta dotyczące obiektu w Obłaźcu, w tym decyzję o dalszych jego losach, objęcie dworca opieką konserwatorską czy analizę kosztów jakie miasto Wisła miałoby ponieść w związku z przejęciem i zabezpieczeniem zabytku. Odpowiedź otrzymaliśmy 17 stycznia 2022 roku: do czasu zakończenia prac budynek wykorzystywany jest do celów eksploatacyjnych, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował 30 czerwca 2020 r. zarządcę terenu o obowiązkach właściciela wobec przedmiotowego zabytku, a gmina w obecnej chwili z uwagi na panującą epidemię i związaną z nią trudną sytuację nie posiada możliwości podjęcia działań związanych z przeniesieniem obiektu. Jednocześnie zaproponowano nam wspólne działania jako organizacji społecznej, którą niestety nie jesteśmy.

Kontynuacją naszych działań było pismo wysłane 4 lutego 2024 roku do Burmistrza Miasta Wisła w sprawie działań podjętych w sprawie dworca od naszej ostatniej korespondencji ze stycznia 2022 roku. Odpowiedź datowaną na 8 marca 2024 roku otrzymaliśmy 12 marca, a dowiedzieć się z niej można, że Burmistrz spotkał się w grudniu 2023 roku z Dyrektorem PKP S.A. Oddziału Gospodarowania Nieruchomościami w Katowicach i oczekuje na ustalenia PKP S.A. dotyczące czasu i fromy przekazania budynku gminie Wisła.