Bocznica podstacji elektrycznej i składu węgla „Silam” w Bielsku

linia 190

5 października 1891 roku władze miasta Bielska podpisały z firmą Internationale Elektrizitäts-Gesellschaft (IEG) z Wiednia umowę, na mocy której otrzymała ona koncesję na produkcję i dostarczanie miastu energii elektrycznej przez 50 lat. Na jej podstawie w 1893 roku została wzniesiona na Żywieckim Przedmieściu, przy ulicy Blichowej (obecnie Partyzantów 66) elektrownia zasilająca od roku 1895 również linię bielskiego tramwaju elektrycznego. Od roku 1924 Bielsko zaczęło być dodatkowo zasilane przez należącą do Zakładów Górniczych „Silesia” elektrownię w Dziedzicach, a dostawy pochodzącego z niej prądu odbywały się przez zbudowaną w Starym Bielsku przy obecnej ulicy Filarowej podstację elektryczną „Silam”. W grudniu 1930 roku miasto Bielsko zawarło umowę z Zakładami „Silesia” na dostawy prądu o mocy 3,5 MW, co oznaczało przesunięcie elektrowni miejskiej do rezerwy (ostatecznie zaprzestała ona produkcji prądu w roku 1955, a ciepła w roku 1960).

W ten sposób rozpoczęła się działalność podstacji elektrycznej „Silam”, obok której wybudowano również obiekty biurowe, które istnieją do dziś mieszcząc m.in. biuro obsługi klienta TAURON. Znalazł się tu również skład węgla i koksu „Silam” należący do żydowskiego przedsiębiorcy Gersona Amstera. Amster zamieszkały w Bielsku przy ulicy Sixta 13, gdzie znajdowało się również jego biuro spółki handlującej węglem, wybrał tą lokalizację nieprzypadkowo, gdyż do obiektów energetycznych nierzadko w tym okresie doprowadzano bocznice kolejowe umożliwiające dostarczanie wyposażenia stacji transformatorowych o dużej masie. Tak zapewne było i w tym przypadku, zatem doprowadzony tu z linii Cieszyn - Bielsko tor mógł służyć nie tylko rozdzielni, ale również składowi węgla.

Bocznica odgałęziała się około km 2,6 linii Cieszyn - Bielsko rozjazdem w lewo (patrząc w stronę Bielska), jeszcze przed ładownią w Starym Bielsku. Przez jakieś 80 metrów tor biegł równolegle do linii 190, po czym skręcał w lewo kierując się do podstacji elektrycznej i składu węgla. Po przecięciu obecnej ulicy Filarowej wkraczał na teren tych zakładów przez bramę kolejową i tam kończył się po 127 metrach kozłem oporowym, a całkowita długość bocznicy wynosiła około 300 metrów.

Z zebranych informacji wynika, że bocznica ta została rozebrana prawdopodobnie na początku lat 60. XX wieku, a do dziś jej jedynym śladem w terenie jest fragment starotorza przebiegający równolegle do linii 190. W dalszej części jej przebieg został całkowicie zatarty, również na terenie obecnie należącym do TAURON.

Na mapie ↴


Autor dziękuje Mateuszowi Penkali i Mariuszowi Janoszkowi za wsparcie merytoryczne.

Autorem opisu jest Maciej Dembiniok.

Opublikowano 24 lutego 2021 roku