PUBLICYSTYKA

„Nie wiedzieliśmy, że z takimi prędkościami można prowadzić ruch kolejowy z pociągami pasażerskimi” czyli podsumowanie zeszłorocznych robót na liniach do Wisły Głębce i Cieszyna

Błażej Forjasz

Tytuł odnosi do naszej rozmowy z jesieni z kierownictwem jednego z wykonawców, który był zaskoczony, że z prędkościami 20 oraz 30 km/h można prowadzić ruch kolejowy związany z przewozem osób. Jak się okazuje dla tutejszego Zakładu Linii Kolejowych nie stanowiło to żadnego problemu przez kilkanaście lat.

Słowem wstępu

Pamiętać należy w jakich czasach żyjemy i jak bardzo światowa pandemia pokrzyżowała plany wykonawcom (m.in. problemy z dostawami materiałów z innych krajów, czy pracą zagranicznych pracowników). Ale z drugiej strony mamy tanie paliwo.

W sytuacji gospodarczej, w której się znaleźliśmy od 2020 roku (recesja) najważniejszą sprawą są zasadniczo miejsca pracy. Na spokojnie licząc liczba osób zatrudnionych na różnych etapach tej inwestycji począwszy od firmy przygotowującej studium jej wykonalności, projektantów, geologów, geodetów poprzez jej wykonawców, kamieniołomy, producentów szyn, elementów przystanków, czy małej architektury do podwykonawców (również z naszego regionu) to co najmniej 1000 osób.

Jakość robót

Według opinii ekspertów, z którymi współpracujemy, prace są wykonywane zgodnie z zasadami sztuki budowy nowych linii kolejowych. Zwracają oni uwagę na znaczną ilość odcinków, na których wykonano wzmocnienie podtorza oraz odbudowę odwodnienia. Prace budowlane (a wcześniej projektowe) pozwoliły zasadniczo na spełnienie założeń technicznych zawartych w studium wykonalności.

Zmiany w stosunku do studium wykonalności

Z uwagi na różne uwarunkowania dotyczące kwestii technicznych bądź warunków lokalnych zmieniły się projekty dotyczące przebudowy torowisk lub stacji. Najbardziej znacząca zmiana ma miejsce w Cieszynie (całkowita zmiana projektu przebudowanej stacji). W Pierśćcu poszerzono peron w stosunku do planów, natomiast przystanek Cieszyn Uniwersytet będzie się ostatecznie znajdował po zachodniej stronie ulicy Kazimierza Brodzińskiego. Z uwagi na mniejszą przechyłkę na łuku położonego na przejeździe kolejowym z ulicą Górecką w Skoczowie ostatecznie w tym miejscu wprowadzono prędkość maksymalną 70 zamiast 80 km/h. Skandaliczną decyzją jest zaprzepaszczenie odbudowy tunelu dla pieszych w Cieszynie przy ulicy Bobreckiej. Tłumaczono się budową tam rozjazdu, którego w rzeczywistości jednak nie wybudowano.

Z pewnością w 2021 roku będzie zmieniona lokalizacja przystanku Skoczów Bładnice na północną część torowiska zamiast południowej. Jest także szansa na zmianę prędkości maksymalnych na te założone w studium wykonalności na niektórych odcinkach.

Momenty przełomowe (wybór subiektywny)

- druga połowa listopada 2019 - dostawa nowych podkładów i szyn na szlak Goleszów - Cieszyn,
- druga połowa marca 2020 - rozpoczęcie robót budowlanych na odcinku Bronów - Skoczów,
- 17 marca 2020 - zatwierdzenie przez Komisję Europejską unijnego dofinansowania tej inwestycji,
- od 20 kwietnia 2020 do 12 maja 2020 - praca pociągu potokowej wymiany nawierzchni (PUN) między Bronowem a Skoczowem oraz pracującej za nim oczyszczarki tłucznia,
- 14 lipiec 2020 - rozpoczęcie wymiany sieci trakcyjnej oraz praca dynamicznego stabilizatora toru (DGS) między Bronowem a Skoczowem,
- 22 sierpnia 2020 - rozpoczęcie budowy nowego przystanku kolejowego Skoczów Bajerki,
- wrzesień/październik 2020 - rozpoczęcie budowy nowego torowiska na odcinka Cieszyn Uniwersytet - Cieszyn wraz z pracami przygotowawczymi pod budowę przystanku Cieszyn Uniwersytet,
- 20 listopada 2020 - ponowne zelektryfikowanie całego odcinka Bronów - Skoczów,
- początek grudnia 2020 - oddanie do użytku nowego peronu nr 1 w stacji Cieszyn,
- 23 grudnia 2020 - odebranie techniczne zrewitalizowanego odcinka Bronów - Skoczów,
- 30 grudnia 2020 - jazdy zapoznawcze przewoźników ze szlakiem Bronów - Skoczów oraz odświeżenie znajomości szlaku Skoczów - Wisła Głębce.

Trakcja S.A.

Jest to główny wykonawca rewitalizacji linii kolejowej do Wisły Głębce (wraz ze swoją spółką - córką Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o. oraz z podwykonawcami) i spółka giełdowa notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Zasadniczo patrząc na ich problemy, z którymi się zmagają w innych częściach Polski wraz z koniecznością poprawy swej sytuacji finansowej trzeba przyznać, że całkiem dobrze im idzie na tutejszej inwestycji. Przygotowania do prac inwestycyjnych trwały od 2019 roku. Na początku 2020 roku powoli firma lokowała się w Skoczowie, Pierśćcu oraz Chybiu. Od połowy marca 2020 trwały prace przygotowawcze pod przyjazd maszyn torowych. Z uwagi na krótki termin rewitalizacji tego odcinka mogliśmy pierwszy raz w historii tych linii kolejowych zobaczyć na żywo (i uwiecznić) pracę maszyny potokowej wymiany nawierzchni (w skrócie PUN, wypożyczonej z niemieckiej firmy LEONHARD WEISS GmbH & Co. KG) oraz oczyszczarki tłucznia, które szybko wykonały swoje zadania. Z uwagi na terminy dostępności PUNa oraz początek pandemii (m.in. zamknięcie granic) szyny zostały wymienione parę miesięcy później. Po przejeździe maszyn torowych wzmocniono podtorze w wielu miejscach tego odcinka. Było to zamierzone działanie wykonawcy z powodu przyjętej organizacji pracy (PUN znacznie przyspieszył wymianę podkładów), a także m.in. kwestii związanych z brakiem możliwości dowozu, bądź wywozu podkładów transportem samochodowym po miejscowych drogach. W lipcu 2020 roku firma ta otrzymała od PKP PLK S.A. dodatkowy kontrakt na przebudowę sieci trakcyjnej między Bronowem a Skoczowem. Patrząc na jej dotychczasowe doświadczenie związane z powojenną elektryfikacją ok. 10 000 km linii kolejowych w Polsce jako Przedsiębiorstwo Kolejowych Robót Elektryfikacyjnych można było być spokojnym o tą część pracy. Historia zatoczyła koło i po 46 latach od jej zawieszenia ta sama firma wymieniała mocno wyeksploatowane słupy i sieć trakcyjną. Mimo złośliwości np. ze strony zarządców dróg (m.in. brak zgody na pracę PUNa na ulicy Bielskiej w Skoczowie w kwietniu 2020 roku) widać było, że firmie zależy na ukończeniu tego etapu w grudniu 2020 r. (jeszcze na koniec listopada był przebudowywany przejazd z otwartą po remoncie ulicą Górecką w Skoczowie). Wykonawca zakopywał również kable sterowania z LCS między Bronowem a Skoczowem (oraz w kierunku Goleszowa). Warto również odnotować działkowców przy przystanku Skoczów Bajerki, którzy bezprawnie zajęli pas kolejowy i w chwili obecnej kable wiszą tam „w powietrzu”. Naprawdę szkoda, że to wszystko się posypało na sam koniec pracy. Zabrakło tu na pewno wcześniejszej informacji o opóźnieniu zakończenia robót (za końcową informację dla zainteresowanych odpowiadało biuro prasowe PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.). Na plus zaliczymy wykonywanie prac już od jesieni 2020 z 2021 roku na szlaku Skoczów - Goleszów oraz Wisła Uzdrowisko - Wisła Głębce. Po wstępnych wynikach finansowych widać, że firma jest na drodze do powrotu do lepszej kondycji finansowej, ale jeszcze sporo brakuje do uzyskania płynności. W tym roku mimo tych samych terminów do wyremontowania jest dłuższy odcinek z większą liczbą stacji oraz obiektów inżynieryjnych. Ocena w skali szkolnej: czwórka z plusem.

Konsorcium TORKOL Sp. z o.o. oraz MAR-BUD Sp. z o.o. (oraz podwykonawcy)

Z uwagi na o wiele dłuższy termin realizacji rewitalizacji 10 km odcinka między Goleszowem a Cieszynem wykonawca wykonuje swoje zadania w niezłym tempie. Odcinek ten był w znacznie gorszym stanie niż odcinek Bronów - Skoczów. Wykonawca rewitalizacji tego odcinka szybko przywiózł szyny i podkłady na szlak oraz zdeelektryfikował resztę sieci trakcyjnej (to wszystko będzie budowane od nowa) oraz musiał nieco odkrzaczyć szlak, aby móc wjechać swoimi pojazdami na teren budowy. W zeszłym roku wykonawca skupił się na pracach na obiektach inżynieryjnych (jest tu ich 40), wzmacnianiu podtorza, przebudowie stacji Cieszyn po całkowitej zmianie projektu i co nas najbardziej zaskoczyło - budowie nowego torowiska między Cieszynem Uniwersytetem a Cieszynem, a także od grudnia 2020 także między Goleszowem Górnym a Bażanowicami (na razie na łukach - stan na styczeń 2021). Zakopuje on także na tym szlaku kable łączności z LCS Skoczów. Ocena w skali szkolnej: piątka.

Krakowskie Zakłady Automatyki S.A.

Firma zajmująca się budową Lokalnego Centrum Sterowania Ruchem w Skoczowie, zabudową i uruchomieniem nowych, komputerowych urządzeń zależnościowych sterowania ruchem kolejowym oraz uruchomieniem zdalnego i lokalnego sterowania urządzeń SRK na linii kolejowej od stacji Pierściec do stacji Wisła Uzdrowisko. Budynek naszej lokalnej nastawni był budowany od czerwca 2020 roku i obecnie jest już gotowy (w styczniu 2021 trwały prace wykończeniowe). Jednakże sterowanie ruchem kolejowym w Skoczowie oraz Pierśćcu wraz z przyległymi szlakami odbywa się z dotychczasowej nastawni dysponującej skoczowskiej stacji. Zgodnie z przekazanymi uwagami wykonawcy tej części zadania wykonał on swoje zadania terminowo, natomiast zgodnie z naszymi informacjami przyczyną grudniowego opóźnienia były m.in. problemy z wgraniem nowej aplikacji związanej ze sterowaniem ruchem kolejowym w Skoczowie. W związku z tym wstrzymujemy się z jego z oceną.

PKP PLK S.A. Zakład Zakład Linii Kolejowych w Sosnowcu

Jednym słowem - jedynka w skali szkolnej. Przede wszystkich za przekazanie wykonawcom linii kolejowych będących w agonalnym stanie technicznym wraz z obiektami inżynieryjnymi. Przykładowo oczyszczarka tłucznia między Bronowem a Skoczowem w wielu miejscach zbierała zasadniczo ziemię z domieszką tłucznia. Poprzez rozpoczęcie wymiany podkładów pod rozjazdami w stacji Skoczów i Pierściec na 3 miesiące przed rewitalizacją aż po „zapomnienie” dodania do bazy POS Systemu Konstrukcji Rozkładu Jazdy (SKRJ) przystanku Skoczów Bajerki. Jedynym znaczącym plusem było wycięcie w latach 2018 i 2019 znacznej ilości drzew rosnących do 15 metrów na ciągu Bronów - Wisła Głębce co ułatwiło pracę wykonawcy i zdecydowanie poprawiło bezpieczeństwo ruchu pociągów.

Przewoźnicy

Tradycyjnie (nie tylko z powodu pandemii) z uwagi na katastrofalną jakość uruchomionej komunikacji zastępczej wielu ludzi zrezygnowało z podróży pociągami. Co było do przewidzenia lokalny przewoźnik kolejowy w wakacje letnie utknął swoimi autobusami w potężnych korkach między Ustroniem a Wisłą. Przedstawił on także bardzo ciekawą koncepcję z niezajeżdżaniem autobusami komunikacji zastępczej pod stację w Skoczowie (a tym samym też nieobsługiwaniem sporego osiedla wokół niego). Przewoźnik dalekobieżny w ogóle nie pofatygował się ze stworzeniem komunikacji zastępczej w wakacje letnie do Wisły. Na zachętę damy dwójkę w szkolnych notach, bo jednak coś zostało uruchomione.

Koleje Śląska Cieszyńskiego

Czyli my. Byliśmy wszędzie gdzie działo się coś ciekawego (i nie tylko). Dzięki informacjom oraz materiałom m.in. od Naszych Czytelników jesteśmy na bieżąco ze stanem prac, różnorakich problemów wykonawców oraz innymi tematami. Udokumentowaliśmy każdy etap tej inwestycji, czego dowodem jest rozbudowana galeria fotograficzna z tych prac.

W sylwestra 2020 po potwierdzeniu na 100% przywrócenia kursowania pociągów zrobiliśmy kampanię reklamową w serwisie Facebook dla kilkudziesięciu tysięcy odbiorców mieszkających wzdłuż odcinka Bronów - Wisła Głębce. Reakcja osób na nią (oraz na informacje o budowie, a także wpisanie do systemu rozkładowego PKP PLK S.A. przystanku Skoczów Bajerki) przeszła nasze najśmielsze oczekiwania. Jak czas i zdrowie pozwolą będziemy kontynuować powyższe działania.

Trafiliśmy na łamy ogólnopolskiego miesięcznika „Świat Kolei” z artykułem oraz reportażem Błażeja Forjasza o tej inwestycji (numer sierpniowy jest nadal dostępny u wydawcy Instytut Naukowo-Wydawniczy „TTS”). Walczymy nadal o budynek przystanku Wisła Obłaziec. Zjeździliśmy w sumie kilka tysięcy kilometrów różnymi środkami lokomocji, aby wykonać zdjęcia z tej inwestycji. Dziękujemy za miłe słowa dotyczące naszych fotoreportaży oraz informacji o przywróceniu ruchu pociągów i obiecujemy nie zejść poniżej pewnego stałego poziomu fotorelacji z przebiegu prac i dalszych działań promujących transport kolejowy w naszym regionie.

Wykonawcom życzymy dalszego dobrego tempa pracy w 2021 roku, kolejnych wysokomarżowych kontraktów, PKP PLK S.A. pieniędzy na utrzymanie takich parametrów technicznych jak po remoncie, Naszym Czytelnikom chęci i motywacji do odwiedzenia miejsc rewitalizacji linii oraz przekazywania nam informacji z placu budowy, natomiast przewoźnikom udanej i bogatszej oferty skutkującej zwiększeniem zainteresowania przejazdem pociągami, a nam dalszych 14 lat istnienia!

Zaktualizowano 7 lutego 2021 roku