HISTORIA RELACJE, POŁĄCZENIA

„Ja to, proszę pana, mam bardzo dobre połączenie”
czyli w sobotę roboczą do „Polifarbu” w Marklowicach

Maciej Dembiniok

Historia Cieszyńskiej Fabryki Farb i Lakierów sięga jeszcze czasów okupacji, kiedy w obiektach dawnych zakładów garbarskich Kohna przy ulicy Przykopa w Cieszynie funkcjonował zakład produkcji farb i lakierów „Zoellner-Werke”. W roku 1946 zakład upaństwowiono jako Państwową Wytwórnię Farb i Lakierów w Cieszynie, a w kolejnych latach rozbudowano o zabudowania przy alei Jana Łyska. Pożar zakładu w lipcu 1954 roku, umiejscowienie praktycznie w centrum miasta stwarzające niebezpieczeństwo dla mieszkańców, a przede wszystkim chęć rozwinięcia produkcji wymusiły budowę nowych obiektów zlokalizowanych w Marklowicach. Inwestycję tą przeprowadzono w latach 1962-1968 i ostatecznie oddano nowoczesną fabrykę o powierzchni 35000 m², gdzie w całości przeniesiono produkcję. W latach 70. i 80. cieszyński „Polifarb” (bo taką nazwę otrzymał zakład po przeniesieniu do Marklowic i włączeniu w struktury Zjednoczenia Przemysłu Farb i Lakierów) był jednym z najważniejszcych zakładów w mieście dzięki deficytowej na rynku produkcji chemicznej (głównie poszukiwanych farb samochodowych). W roku 1975 zakład zatrudniał 750 pracowników.

Lokalizacja fabryki na obrzeżach miasta (z wielu względów korzystna) stwarzała jednak problem z dowozem pracowników, szczególnie zamieszkałych wzdłuż linii kolejowej Bielsko-Biała Główna - Cieszyn, który rozwiązano m.in. poprzez uruchomienie pociągów specjalnie na ich potrzeby. Pociągi te kończyły i rozpoczynały bieg na stacji Marklowice (od roku 1985 nazywanej „Cieszyn Marklowice”) umożliwiając pracownikom „Polifarbu” dojazd do miejsca pracy nawet z Bielska-Białej bez przesiadki na stacji w Cieszynie, a po zakończeniu zmiany dotarcie do miejsca zamieszkania. Pociągi te funkcjonowały oczywiście obok innych składów osobowych kursującach na linii Zebrzydowice - Cieszyn, zatrzymujących się również na stacji w Marklowicach i również dowożących osoby pracujące w fabryce. Dla ułatwienia na stacji w Marklowicach wybudowano specjalną kładkę nad torami wiodącą z peronów bezpośrednio na teren zakładu.

Warto również wspomnieć, że początkowo w okresie PRLu każda sobota była dniem pracy. Dopiero w latach 70. wprowadzono kilka sobót „wolnych”, a jednym z 21 postulatów ogłoszonych 17 sierpnia 1980 roku przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy było wprowadzenie wszystkich sobót wolnych od pracy, a pracownikom w ruchu ciągłym i systemie 4-brygadowym zrekompensowanie braku wolnych sobót zwiększonym wymiarem urlopu wypoczynkowego lub innymi płatnymi dniami wolnymi od pracy. Postulatu tego władze nie zrealizowały w pełni wprowadzając co drugą sobotę wolną. Ostatecznie w roku 1989 w każdym miesiącu jedna sobota była pracująca, prócz lipca, w którym wszystkie były wolnymi od pracy. Istnienie sobót roboczych znajduje odzwierciedlenie w rozkładach jazdy pociągów pracowniczych do stacji Cieszyn Marklowice, które to kursowały nieprzerwanie przez 25 lat.

Po raz pierwszy pociągi kończące i rozpoczynające bieg na stacji w Marklowicach pojawiły się w rozkładzie jazdy ważnym od 28 maja 1967 roku. Uruchomiono trzy pary, które do stacji docierały z Bielska-Białej przez Cieszyn i tu kończyły bieg o 5:47, 13:48 i 21:48. W drogę powrotną wyruszały z Marklowic o 6:02 (kurs tylko do stacji Cieszyn), 14:13 i 22:12 (kursy do Skoczowa). Pociągi te funkcjonowały wyłącznie w dni robocze.

Tabela 1. Zestawienie informacji o pociągach osobowych kończących i rozpoczynających bieg na stacji Marklowice zgodnie z rozkładem jazdy ważnym od 28 maja 1967 roku
Odjazd Przyjazd Uwagi Odjazd Przyjazd Uwagi
Marklowice 6:02 Cieszyn 6:09 kursuje w dni robocze Cieszyn 5:39 (z Bielska-Białej) Marklowice 5:47 kursuje w dni robocze
Marklowice 14:13 Cieszyn 14:20 (do Skoczowa) kursuje w dni robocze Cieszyn 13:40 (z Bielska-Białej) Marklowice 13:48 kursuje w dni robocze
Marklowice 22:12 Cieszyn 22:19 (do Skoczowa) kursuje w dni robocze Cieszyn 21:40 (z Bielska-Białej) Marklowice 21:48 kursuje w dni robocze

W następnym rozkładzie jazdy ważnym od 26 maja 1968 roku uruchomiono kolejne pociągi, w tym jeden umożliwiający dojazd z Marklowic do Bielska-Białej. Kursowały one w dni robocze prócz sobót lub w soboty robocze.

Tabela 2. Zestawienie informacji o pociągach osobowych kończących i rozpoczynających bieg na stacji Marklowice zgodnie z rozkładem jazdy ważnym od 26 maja 1968 roku
Odjazd Przyjazd Uwagi Odjazd Przyjazd Uwagi
Marklowice 12:12 Cieszyn 12:19 (do Bielska-Białej) kursuje w soboty robocze Cieszyn 5:35 (z Bielska-Białej) Marklowice 5:44 kursuje w dni robocze
Marklowice 14:14 Cieszyn 14:21 (do Skoczowa) kursuje w dni robocze prócz sobót Cieszyn 11:19 (z Bielska-Białej) Marklowice 11:27 kursuje w soboty robocze
Marklowice 18:20 Cieszyn 18:27 kursuje w soboty robocze Cieszyn 13:38 (z Bielska-Białej) Marklowice 13:46 kursuje w dni robocze prócz sobót
Marklowice 22:13 Cieszyn 22:20 (do Skoczowa) kursuje w dni robocze prócz sobót Cieszyn 17:56 (z Bielska-Białej) Marklowice 18:04 kursuje w soboty robocze
Cieszyn 21:37 (z Bielska-Białej) Marklowice 21:45 kursuje w dni robocze prócz sobót

Liczba pociągów do/ze stacji w Marklowicach (4 w stronę Cieszyna, w tym jeden do Bielska-Białej i dwa do Skoczowa oraz pięć z Bielska-Białej) nie zmieniała się w kolejnych rozkładach jazdy, aż do roku 1981 (niewielkim zmianom ulegały jedynie godziny przyjazdów i odjazdów - pory dnia pozostały te same). W roku 1981 zmniejszono liczbę pociągów do i z Marklowic: z Bielska-Białej docierały tu trzy pociągi o 5:43, 13:50 i 21:46 kursujące w dni robocze, a z Marklowic odchodziły dwa pociągi: do Goleszowa o 14:09 i Bielska-Białej o 22:10 (również kursujące wyłącznie w dni robocze).

Tabela 3. Zestawienie informacji o pociągach osobowych kończących i rozpoczynających bieg na stacji Marklowice zgodnie z rozkładem jazdy ważnym od 31 maja 1981 roku
Odjazd Przyjazd Uwagi Odjazd Przyjazd Uwagi
Marklowice 14:09 Cieszyn 14:18 (do Goleszowa) kursuje w dni robocze Cieszyn 5:34 (z Bielska-Białej) Marklowice 5:43 kursuje w dni robocze
Marklowice 22:10 Cieszyn 22:19 (do Bielska-Białej) kursuje w dni robocze Cieszyn 13:41 (z Bielska-Białej) Marklowice 13:50 kursuje w dni robocze
Cieszyn 21:37 (z Bielska-Białej) Marklowice 21:46 kursuje w dni robocze

Liczba i godziny kursowania pociągów pozostały znów niezmienne do roku 1987, kiedy to wprowadzono dodatkowy pociąg do Bielska-Białej o 5:55 (do stacji Bielsko-Biała Główna przyjeżdżał o 7:24), kursujący również w dni wolne od pracy. Został on jednak skasowany (na odcinku Cieszyn Marklowice - Cieszyn) już w kolejnym rozkładzie jazdy.

Tabela 4. Zestawienie informacji o pociągach osobowych kończących i rozpoczynających bieg na stacji Marklowice zgodnie z rozkładem jazdy ważnym od 31 maja 1987 do 28 maja 1988 roku
Odjazd Przyjazd Uwagi Odjazd Przyjazd Uwagi
Cieszyn Marklowice 5:55 Cieszyn 6:02 (do Bielska-Białej) kursuje codziennie Cieszyn 5:30 (z Bielska-Białej) Cieszyn Marklowice 5:37 kursuje w dni robocze prócz wolnych sobót
Cieszyn Marklowice 14:11 Cieszyn 14:18 (do Goleszowa) kursuje w dni robocze prócz wolnych sobót Cieszyn 13:35 (z Bielska-Białej) Cieszyn Marklowice 13:43 kursuje w dni robocze prócz wolnych sobót
Cieszyn Marklowice 22:13 Cieszyn 22:21 (do Bielska-Białej) kursuje w dni robocze prócz wolnych sobót Cieszyn 21:39 (z Bielska-Białej) Cieszyn Marklowice 21:46 kursuje w dni robocze prócz wolnych sobót

Od 2 czerwca 1991 roku w rozkładzie jazdy pozostał tylko jeden pociąg kończący bieg w Marklowicach - był to skład odjeżdżający ze stacji Bielsko-Biała Główna o godzinie 3:58 i przyjeżdżający do stacji docelowej o 5:41 w dni robocze prócz sobót (w soboty, niedziele i święta kończył bieg w Cieszynie). W kolejnym rozkładzie jazdy ważnym od 31 maja 1992 roku pociągów osobowych kończących i rozpoczynających bieg w Marklowicach już nie przewidziano.

Obecnie zakłady produkcji farb i lakierów w Marklowicach funkcjonują nadal (jako PPG Cieszyn SA), jednak ich pracownicy nie korzystają już z transportu szynowego w takim zakresie jak dawniej. Kładkę na teren zakładu rozebrano w roku 2006, a stacja w Marklowicach ma znaczenie drugorzędne. Peron o długości 213 metrów w ramach prac modernizacyjnych przeprowadzonych w roku 2019 został skrócony do 125 metrów, a budynek dworcowy nie służy od wielu lat obsłudze podróżnych.

Opublikowano 28 grudnia 2019 roku
Copyright © Koleje Śląska Cieszyńskiego 2007-
W górę strony