Śladami linii do Suchej

Maciej Dembiniok

Linię z Kończyc przez Suchą do Cieszyna uruchamiano etapami: 15 listopada 1911 roku otwarto odcinek z Kończyc do Suchej Średniej, a 1 września 1914 roku przedłużono ją aż do Cieszyna (przez most na Olzie i Marklowice). W roku 1961 wyłączono z ruchu pasażerskiego odcinek z Hawierzowa przez stację w Suchej Średniej do Olbrachcic, przenosząc go na nowo wybudowany fragment linii, zlikwidowano przystanki Dolní Suchá i Horní Suchá (otwarto przystanek o tej samej nazwie, ale w innej lokalizacji - już na nowym fragmencie linii), a stację Prostřední Suchá przekwalifikowano na towarową. Odtąd na wymienionym odcinku prowadzono wyłącznie ruch towarowy, głównie na potrzeby kopalni węgla kamiennego jakie działały w okolicy (m.in. Dukla, Gottwald czy 9. květen).

Obiektem odwiedzin był fragment linii prowadzącej ze stacji Albrechtice u Českého Těšína w kierunku stacji Prostřední Suchá, aż do odgałęzienia toru bocznicowego do kopalni węgla kamiennego 9. květen (KWK 9 maj).

Pierwotnie ten odcinek linii z Kończyc do Cieszyna udostępniony został dla ruchu pasażerskiego w roku 1914. Pod koniec lat 50. XX wieku w okolicach rozpoczęto budowę kopalni 9. květen oraz fabryki prefabrykatów betonowych, do których doprowadzono bocznice - dla kopalni od strony Olbrachcic, dla fabryki prefabrykatów od strony Suchej. W późniejszym okresie na potrzeby pracującej już kopalni (pierwszą tonę węgla wyfedrowano tu 15 listopada 1960 roku) oddano dłuższy tor bocznicowy od strony Suchej (istniejący i eksploatowany do dziś). W roku 1961 linię wyłączono z ruchu pasażerskiego, a w latach 90. XX wieku opisywany jej fragment używany był sporadycznie nawet w ruchu towarowym - przestała istnieć fabryka prefabrykatów, a kopalnia używała toru od strony Suchej, skąd docierały pociągi towarowe. Ostatecznie torowisko (wraz z fragmentami dawnej bocznicy kopalni od strony Olbrachcic) usunięto ok. roku 2000, ale do dziś widoczny jest jej przebieg (tor poprowadzono głównie w wykopach) oraz kilka obiektów inżynieryjnych.

Opisywany fragment rozpoczynał się na stacji w Olbrachcicach. Początkowo znajdował się tu przystanek, a samo torowisko przesunięte było bardziej na południe. Nowe tory dobudowano podczas przebudowy linii i wtedy też przystanek awansował do rangi stacji. Dziś widoczny jest tłuczeń wyznaczający starotorze, a następnie ślad linii przebiega w wykopie. Znajduje się tu jeden z dwóch istniejących do dziś wiaduktów wybudowanych w początkach istnienia linii, a przebiega nim ulica Pomezní. Obecnie zamknięty jest dla ruchu kołowego ze względu na kiepski stan techniczny.

Linia przebiega dalej wybiegając z wykopu. Po prawej stronie (patrząc w stronę Suchej) znajdował się wybudowany pod koniec lat 50. tor bocznicowy służący głównie w okresie budowy kopalni 9. květen - do dziś widoczne sa jego ślady. Kolejnym obiektem jest przepust pod drogą nr 475 z Hawierzowa przez Suchą do Karwiny. Przed remontem tej drogi i budową przepustu znajdował się tu przejazd kolejowy. Po pokonaniu przepustu linia wbiegała na rozległy płaski teren. Część zajmowały torowiska kopalni, po zakończeniu budowy prawdopodobnie odcięte od linii do Suchej i stanowiące tory postojowe. Do dziś z torowisk tych pozostał jedynie fragment szyn w asfaltowym przejeździe przed jedną z bram.

Otoczenie dalszej części linii zostało mocno zmienione przez budowę kopalni 9. květen - dawniej znajdowały się tu domostwa i pola uprawne, obecnie są to tereny przemysłowe i nieużytki. Znajduje się tu kolejny wiadukt, do którego obecnie nie prowadzi żaden trakt. Podobnie jak poprzedni wzmocniony został betonem, ale pozostały kamienne fundamenty, które świadczą o tym, że pochodzi z początków istnienia tego fragmentu linii. Następnie starotorze (przebiegające znów z wykopie) dociera do dawnego przejazdu kolejowego z ulicą 9. května, która prowadzi bezpośrednio do pobliskiej kopalni. Ślad za przejazdem jest doskonale widoczny - pozostała tu gruba warstwa tłucznia.

Nieco dalej w stronę Suchej linia przecina polną drogę zwaną U Panelárny. To jedyne świadectwo istnienia tutaj dawniej fabryki prefabrykatów betonowych, do której prowadził również tor bocznicowy. Dawniej przy "ulicy" mieściło się także kilka domów, obecnie nie istnieje żaden z nich jak i wspomniany zakład oraz bocznica. Linia przebiega dalej znów wykopie, jednakże starotorze zostaje w pewnym momencie przerwane. Niegdyś znajdował się tu kolejny wiadukt, którym prowadziła ulica Firlovka, jednak po likwidacji torowiska obiekt ten został w roku 2009 usunięty, a do maja 2010 roku wykop zasypano i nasypem poprowadzono ulicę. Z nasypu ulicy Firlovka widać końcowy fragment zlikwidowanej linii, a starotorze dociera do wybudowanego w latach 60. toru bocznicowego kopalni 9. květen, który nadal wykorzystywany jest w ruchu towarowym. Tor prowadzi dalej do stacji w Suchej Średniej, która nadal obsługuje ruch pociągów węglowych w rejonie.

Zdjęcia wykonał autor w marcu 2013 roku.