PUBLICYSTYKA

Dwa spojrzenia na kolej w regionie

Szymon Huma

Rozwój Śląska Cieszyńskiego od momentu, w którym na jego terenie pojawiła się kolej mniej lub bardziej związany był z tym środkiem transportu. Od mniej więcej 15 lat zarówno u nas jak i w całej Polsce możemy zauważyć spadek znaczenia kolei w transporcie towarów i ludzi. Taki stan rzeczy jest skutkiem postępującej degradacji infrastruktury, brakiem inwestycji w odpowiedni tabor czego efektem jest likwidacja połączeń. Te wszystkie elementy nie omijają i naszego regionu, czego ewidentnym przykładem była likwidacja pociągów pasażerskich na trasie Cieszyn - Bielsko-Biała. Doskonale wiadomo, że kolej posiada wiele plusów m.in. jest ekologiczna, mniej hałaśliwa, wygodniejsza i obce jest jej zjawisko korków. Te elementy powinny mieć szczególne znaczenie zwłaszcza tutaj, gdzie spora część Śląska Cieszyńskiego jest atrakcyjna turystycznie. Niestety jak widać włodarze naszego regionu najwyraźniej o tym zapomnieli. Postanowiłem więc zapytać pasażerów i kolejarzy, co sądzą o kolei w regionie.

Jakie mankamenty w funkcjonowaniu kolei są najbardziej widoczne w naszym regionie?

Wszyscy zgodnie twierdzą, że obecnie największym problemem jest zły stan techniczny linii co objawia się poprzez zmniejszenie prędkości szlakowej oraz punktowe ograniczenia prędkości. Taki stan rzeczy od razu przekłada się na wydłużenie czasu jazdy i zmniejszenie atrakcyjność połączeń, czego dobrym przykładem było połączenie Cieszyn-Bielsko (prędkość szlakowa na odcinku z Cieszyna do Goleszowa wynosi 30 km/h). Martwi również stan torowiska linii 157 na odcinku Skoczów - podg. Bieniowiec. Mankamentów jest tyle, że nie wiadomo co sprawia największy problem. Warto wspomnieć również o zamykaniu kas dworcowych i odstraszającym wyglądzie budynków np. w Bładnicach, Pogwizdowie czy Zaborzu.

Co zatem trzeba by w pierwszej kolejności poprawić?

Odpowiedź, która ewidentnie się nasuwa to: wszystko. To na co słusznie zwracali uwagę kolejarze oraz niektórzy pasażerowie to to, iż przy obecnym modelu zarządzania niewiele da się zdziałać. Potrzebne są zmiany na najwyższym szczeblu. Tak by ludzie zarządzający odpowiednimi komórkami byli efektywnymi, skutecznymi, znającymi się na swojej pracy menadżerami. Sprawne zarządzanie pozwoliłoby bowiem na zwiększenie realizowanych inwestycji w infrastrukturę i tabor. A ze spraw technicznych, przydałyby się modernizacje wyżej wymienionych odcinków oraz dworców, zwłaszcza tych z których korzysta najwięcej podróżnych. Kolejarze wskazywali, iż równie ważnym elementem jest zwrócenie uwagi lokalnych władz na sprawy kolei w regionie i ich ingerencja na kształtowanie połączeń tak by rozkład jazdy był cykliczny (czyli np. połączenia co 2-3 godziny).

Czy oferta przewozowa na Ziemi Cieszyńskiej jest zadowalająca?

Prędko nie powrócą czasy kiedy to pociągiem z Cieszyna czy Ustronia można było bez przeszkód dostać się do każdego zakątka naszego kraju. Jednakże w porównaniu z poprzednim rozkładem jazdy, obecny jest zdecydowanie lepszy i w dużym stopniu chwalony przez pasażerów. Co nie oznacza, że nie należy dążyć do wzbogacania oferty. Najwięcej osób wskazywało aprobatę na przywrócenie połączenia Cieszyna z Bielskiem, lecz jak podkreślają kolejarze przy obecnym stanie infrastruktury nie byłoby to uzasadnione ekonomicznie. Z relacji bardziej „realnych” połączeń regionalnych przydałyby się połączenia Kraków-Wisła, Kędzierzyn-Wisła, Kraków-Cieszyn, a z dalekobieżnych całoroczne połączenie Warszawy z Wisłą.

Czy da się zaobserwować zatem jakieś zmiany na lepsze?

Jak już wyżej wspomniano poprawił się rozkład jazdy, zwłaszcza skomunikowanie pociągów regionalnych, brakuje jednak skomunikowania z pociągami dalekobieżnymi zwłaszcza, jak zauważają kolejarze, z kierunków na których pociągi regionalne kursują z małą częstotliwością. Podróżni dodają, że poprawił się nieco standard niektórych składów, bezpieczeństwo oraz czas przejazdu na niektórych relacjach (np. Katowice-Wisła).

Co zachęca Panią/Pana do wybrania pociągu jako środka transportu?

Wymieniano różne powody, jedni byli niejako „zmuszeni” do podróży pociągiem z uwagi na brak własnego samochodu przy jednoczesnej niedostępności autobusu. Inni wybierali kolej już bez "przymusu" argumentując swój wybór bliskością od miejsca zamieszkania, możliwością skorzystania ze zniżek, promocji oraz wygodą podróżowania i bezpieczeństwem.

Co mogłoby przyciągnąć podróżnych do jeszcze częstszego korzystania z pociągów?

Główny punkt na jaki stawiali pasażerowie jak i sami kolejarze to ekologia. Jak podkreślali, ma to szczególne znaczenie w naszym regionie (turystyczno-uzdrowiskowym). Samorządowcy jak i same spółki kolejowe (również przewoźnicy towarowi) powinni wykorzystać ten argument. Sama promocja powinna wyjść również na „zewnątrz”, poza obszar dworców, bowiem bardzo często dopiero na dworcu lub bezpośrednio przy kupnie biletu można się czegoś dowiedzieć. Ogranicza to potencjalną liczbę podróżnych.

Ostatnie pytanie było skierowane wyłącznie do drugiej grupy - pracowników kolei. Dotyczyło nowo powołanej spółki „Koleje Śląskie”. Czy to dobrze, że pojawi się nowy operator w regionie? Czy jest szansa na to by nowa spółka obsługiwała połączenia na Ziemi Cieszyńskiej?

Większość z pytanych była sceptycznie nastawiona do tego pomysłu. Argumentowali oni bowiem, że będziemy mieć do czynienia z powielaniem powierzonych zadań co jeszcze bardziej negatywnie wpłynie na stan Przewozów Regionalnych, ponieważ jak można by przypuszczać nowy tabor (wysokopojemny) zostanie przekazany nowej spółce. Ponieważ w naszym województwie nie planuje się zakupu w najbliższym czasie taboru niskopojemnego, który najlepiej nadawałby się na nasz teren, raczej nie ma co liczyć na obsługę tutejszych połączeń przez nowo powołaną spółkę *.

Według obu pytanych grup, lata zaniedbań doprowadziły do katastrofalnego stanu kolei w naszym regionie. Jedyną doraźną możliwością poprawienia tej sytuacji jest pomoc samorządów w pozyskaniu środków unijnych (np.z POIiŚ) na modernizację linii oraz szeroko rozumianą promocję transportu szynowego.

* wypowiedź ta jak podkreślono jest domysłem, ponieważ jak na razie sam organ założycielski czyli UMWŚ nie ma jasno sprecyzowanych założeń odnośnie funkcjonowania spółki „Koleje Śląskie”