Zespół bocznic Kuźni w Ustroniu
linia 191

Przyczyną uruchomienia 18 grudnia 1888 roku odgałęzienia linii 190 z Goleszowa do Ustronia nie był transport pasażerski, lecz potrzeba transportu surowców i produktów huty i kuźni w Ustroniu, których tradycje sięgały roku 1772. W kolejnych latach transport koleją umożliwiał dalszy rozwój zakładów (od roku 1897, kiedy to wygaszono wielki piec, wyłącznie kuźniczych), a samo odgałęzienie stało się zalążkiem nowej linii kolejowej 191 do Wisły Głębce.

Początkowo bocznica swój początek miała na wysokości dawnego rozjazdu krzyżowego na stacji Ustroń, następnie przecinała ul. Daszyńskiego i wchodziła na teren zakładu przez główną bramę. Tuż za bramą znajdowała się waga, a następnie liczne odgałęzienia. Jako ciekawostkę można dodać, iż na terenie kuźni znajdowały się dwie obrotnice, które usprawniały pracę manewrową prowadzoną do końca lat 60. XX wieku parowozem typu TKh. Kuźnia Ustroń eksploatowała w swej historii parowozy TKh typ Ferrum produkcji zakładów w Chrzanowie wyprodukowany w roku 1950 (nr fabryczny 2191/1950 z kotłem WZBUP 693/1950) oraz TKh nr zakładowy 225 produkcji zakładów Borsig (nr fabryczny 11501/1923 z kotłem o takim samym numerze, zbudowany dla Preußische Bergwerks- und Hütten AG, Hindenburg O/S).

Sama bocznica zmieniała się wraz z przebudową i rozbudową zakładów. Największy rozkwit zakładów miał miejsce po włączeniu ich w latach 70. XX wieku w struktury Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej jako „FSM Zakład Nr 3”. Z tego okresu pochodzi widoczny do dziś układ torowy opisywanej bocznicy. Prócz zakładów Kuźni bocznica obsługiwała także mniejsze zakłady istniejące w jej okolicach.

Na początku lat 70. XX wieku wymieniono wysłużony parowóz na nową spalinową lokomotywę 401Da-092. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych wspomnianą lokomotywę przeniesiono do zakładu w Skoczowie, a na jej miejsce przywędrowała 409Da. W momencie likwidacji zakładu w Ustroniu obie lokomotywy zostały pocięte.

Bocznica odgałęziała się w lewo na stacji Ustroń i w początkowym odcinku była zelektryfikowana. Następnie w jej przebiegu zlokalizowano punkt zdawczo-odbiorczy, gdzie tory rogałęziały się na trzy równoległe (na skrajnym umieszczono wagę wagonową). Tory te kończyły się żeberkiem wyciągowym zakończonym kozłem oporowym w kierunku przystanku Ustroń Zdrój. W kierunku zakładów odbiegały tory na południe, aby przed terenem zakładów kuźniczych rozgałęzić się na trzy (dawniej prawdopodobnie nawet więcej) i po pokonaniu ulicy Krzywej wbiec na teren Kuźni. W zakładach istniała jednostanowiskowa szopa, eksploatowano także dźwig (prawdopodbnie radziecki KDE 253).

W roku 2008 zlikwidowano zakłady kuźnicze w Ustroniu. Bocznica została rozebrana częściowo już ok. roku 2006, natomiast ostatnie jej pozostałości zostały usunięte na przełomie sierpnia i września roku 2011.

Na mapie ↴


Zdjęcia jeszcze kompletnej bocznicy autorstwa Pawła Okrzesika z maja roku 2004 i 2005

Galeria (kliknij aby powiększyć zdjęcie)




Poniżej zdjęcia wykonane na przełomie sierpnia i września 2011 roku, kiedy to bocznica przestała definitywnie istnieć




Poniżej zdjęcia terenu, gdzie znajdowała się bocznica z roku 2021

Autorem opisu bocznicy jest Szymon Huma. Zdjęcia: Radosław Kazimierowicz, Szymon Huma i Muzeum Ustrońskie im. Jana Jarockiego, informacje o eksploatowanych parowozach: Tomisław Czarnecki, informacje o eksploatowanych spalinowozach: Ariel Ciechański.

Zaktualizowano 9 października 2022 roku
Copyright © Koleje Śląska Cieszyńskiego 2007-
W górę strony